Kohët e fundit kanë dalë disa aktivistë me prefiks të stisur si “nacionalistë”, të cilët në secilin 6 Maj, para shtatoreve të heroit në Prishtinë e gjetiu, me manifestime të ndryshme e përkujtojnë datëlindjen e “Profetit të shqiptarëve”, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, me moton kryesore “Feja e shqiptarit është shqiptaria”! Disa të tjerë madje e keqpërdorin figurën e tij për qëllime të ulëta fanatike, duke u bërë thirrje shqiptarëve të konvertohen në “fenë e të parëve”, në katolicizëm! S’do mend se këto janë marrëzitë më të mëdha të këtij shekulli, të kultivuara nga mendje të sëmura që në kërkim të vëmendjes dhe në këmbim të të mirave materiale sajojnë gjëra që nuk kanë asnjë lidhje me realitetin objektiv.
Sevdail DEMIRI, Kumanovë
Një rrokaqiell i madh me portretin e Gjegj Kastriotit – Skënderbeut është vepra më e re gjigante arkitektonike që së fundi mbiu në zemër të Tiranës dhe që mëton të vulosë simbolikën më të fuqishme identitare të shqiptarëve në Ballkan. “Ndërtesa Skënderbeu” (zyrtarisht: Tirana’s Rock), një qendër e re multifunksionale me qindra objekte afariste dhe apartamente, mbi 85 metër e lartë, u shtohet aseteve tashmë të njohura të kryeqytetit shqiptar me prefiksin skënderbegian, siç janë Sheshi “Skënderbeu” dhe aty monumenti i Skënderbeut mbi kalë.
Megjithëse për të pati kritika nga më të ndryshmet, është fakt i pamohueshëm se në kohën kur Shqipëria po bëhet gjithnjë e më atraktive dhe interesante për vizitorët e huaj, një projekt i tillë bashkëkohor arkitektonik me motive kulturore e historike, pa dyshim që për kryeqendrën shqiptare përbën një aset të rëndësishëm.
Shenjat e Skënderbeut
Ndërtesa e Tiranës “Skënderbeu” mbase është një nga miliona shenjat që ka prodhuar një lloj “mitomanie” skënderbegiane, jo vetëm nëpër trojet shqiptare, por gjithandej nëpër botë ku kanë lëshuar rrënjë arbërorë-shqiptarët. Sot nuk ka qytet me identitet puroshqiptar, e që nuk ka ndonjë shenjë skënderbegase, qoftë emërtim i ndonjë institucioni arsimor, kulturor, qoftë si bust, shesh, e deri te hiperpërdorimi i emrave personalë të shqiptarëve në trajtat: Gjergj, Kastriot e Skënderbe. Kjo kujtesë e lashtë historike është shtrirë jo vetëm brenda kufijve të cunguar të Shqipërisë, por edhe në trevat tjera shqiptare në Kosovë, Maqedoni të Veriut, Mal të Zi, Luginë të Preshevës e diasporë. Në fillim të këtij shekulli, pas luftërave të UÇK-së, monumenti hijerëndë i Skënderbeut mbi kalë u vu edhe në sheshet e Prishtinës dhe Shkupit, ndërsa akoma më e pranishme kjo figurë është nëpër kolonitë arbëreshe në Itali (Kalabri e Sicili), ku çdo fshat, sado i vogël të jetë, në qendër të tij doemos ta ketë një bust të Skënderbeut!
Kjo flet për faktin se figura e tij, sa historike po aq edhe mitike, ka hyrë thellë në indin identitar të shqiptarëve kudo që frymojnë dhe kjo falë një inxhinieringu të gjatë të propaganduar nga figurat qendrore të Rilindjes sonë Kombëtare dhe falë një sforcimi të stërmadhuar gjatë diktaturës së komunizmit.
Në të vërtetë, në dy-tre shekujt e fundit u shfrytëzuan të gjitha atributet e mundshme të Skënderbeut për ta sjellë para shqiptarëve si figurën më të madhe kombëtare, më të pastër, më të plotë dhe më unifikuese të nacionalizmit shqiptar, e cila do të na lidhte me botën perëndimore. Prandaj, është fakt i pamohueshëm se formimi i identitetit kombëtar të shqiptarëve, sikurse edhe ideja e pashuar e bashkimit kombëtar, ishte dhe është domosdoshmërisht e lidhur me figurën e Skënderbeut.
Deri këtu storja është krejt në rregull, meqë shqiptarët, sikurse edhe shumica e popujve europianë e ballkanikë, gjatë këtyre shekujve të fundit të zgjimit kombëtar, ishin në kërkim të rrugës më të sigurt për formësimin e identitetit të tyre kombëtar, andaj për ato qëllime u nevojiteshin figura të fuqishme historike unifikuese nga e kaluara. Por, sot, çfarë interesi kemi ne, si shqiptarë, që ta rimitizojmë figurën e Skënderbeut apo, aq më keq, që ta fetarizojmë, në kohën kur ka përfunduar procesi i kombformimit tonë?!
Keqpërdorimi i figurës së Skënderbeut
Shekulli XXI është shekulli i shkencës, i teknologjisë dhe i inteligjencës artificiale. Është shekull i modernitetit dhe i zhvillimit të hovshëm të teknologjisë së informacionit. Është koha kur çdo njeri normal duhet të ballafaqohet me objektivitetin dhe ta dallojë mitin nga realiteti. Është koha kur njerëzit duhet ta kuptojnë se personazhet dhe ngjarjet historike duhet të trajtohen në raport me kohën në të cilën kanë jetuar ose kanë ndodhur. Prandaj, është totalisht jashtë çdo rezonimi normal që një personaliteti historik, i cili në segmente të caktuara të jetës së tij edhe është mitizuar, pastaj është defetarizuar komplet, e që tani t’i vihen atribute absurde religjioze.
Kohët e fundit kanë dalë disa aktivistë me prefiks të stisur si “nacionalistë”, të cilët në secilin 6 maj para monumenteve të heroit në Prishtinë e gjetiu, me manifestime të ndryshme e përkujtojnë datëlindjen e “Profetit të shqiptarëve”, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, me moton kryesore “Feja e shqiptarit është shqiptaria”! Disa të tjerë, madje, e keqpërdorin skajshmërisht figurën e tij për qëllime të ulëta e fanatike, duke u bërë thirrje shqiptarëve të konvertohen në “fenë e të parëve”, në katolicizëm!
S’do mend se këto janë marrëzitë më të mëdha të këtij shekulli, të kultivuara nga mendje të sëmura që në kërkim të vëmendjes dhe në këmbim të të mirave materiale sajojnë gjëra që nuk kanë asnjë lidhje me realitetin objektiv.
Skënderbeu është figurë reale historike e periudhës mesjetare, e cila identifikohet me luftën e gjatë për mbrojtjen e tokave arbërore dhe, si të tillë, atë e kanë përqafuar të gjithë shqiptarët, pa dallime krahinore a fetare. Figura e tij u ringrit shumë vonë nga nacionalizmi shqiptar si shenjë mbrojtëse e identitetit kombëtar dhe tërësisë territoriale shqiptare, në kohën kur të gjithë popujt fqinjë na ndanin, na përçanin e na luftonin me të gjitha mjetet e mundshme. Por, mitizimi, profetizimi dhe banalizimi i kësaj figure të vlerësuar historike, tani në shekullin XXI, është jashtë çdo norme të shëndoshë logjike dhe thirrësit e tillë meritojnë injorimin e plotë!
Shqiptarët ende kanë nevojë ta njohin Skënderbeun në prizmin e historisë objektive me të gjitha dritëhijet e tij, pa mitizime, pa hiperbolizime dhe pa fetarizime, meqë koha në të cilën ne jetojmë nuk i duron më këto skizma të panevojshme.
Shqiptarët e kanë dhënë provimin në kohërat shumë të vështira dhe gjuha e identiteti ynë u kanë mbijetuar të gjitha furtunave e rrebesheve që kishin për qëllim zhdukjen tonë nga faqja e dheut. Shqiptarët nuk kanë qenë kurrë më të fortë se sot si komb dhe nuk kanë më nevojë për asnjë inxhiniering të ri politiko–fetar që do ta shtrembëronte spirancën e tyre. Shqiptarët sot e mot duhet ta ndjekin me kujdes vetëm porosinë e fundit të Skënderbeut: “BASHKIMI BËN FUQINË” dhe çdo gjë do të vijë në vendin e vet!
